Goizean egin zuen aurkezpena eta bazkalostean elkartu zen gurekin Donostian bertan. Goizaldean hil zen Mikel Laboa eta egun guztian presente izan zen albistea, baita gure solasaldian ere. Estatu Batuetako hauteskunde garaian Berriarako kronikak bakarrik ez zituen bidali Harkaitz Canok. Mikel Laboari postal bat ere bidali zion, idazleak kontatu zigunez. Harreman esturik ez zuten, baina zutena oso adeitsua.
Zenbat hizkuntzatan irakurri daiteke Harkaitz Cano?
Pentsatu egin beharko nuke. Momentuz, errusiera, gaztelera, katalana, euskara eta gailegoa. Martxan daude hurrengo urtean ateratzeko itzulpenak, alemanez eta grezieraz, eta Iñaki Holgadorekin egindako komikia, italieraz eta frantsesez?
Azkena, “Beluna Jazz” errusierara itzultzea izan da, zure lehen nobela ezta?
Bai. Lehen nobela, agortua egon da eta aurten Durangoko azokarako aterako da bigarren edizioa.
Eta nolatan errusierara?
Oso karanbola arraroa. Nik itzuli nuen 98an gaztelerara, jakin gabe nork argitaratuko zuen, gero 2001ean atera zuen Seix Barral-ek eta haiek saldu zuten Errusiara. Eta egia esan banekien saldu zutela, baina, duela gutxi arte ez dut berririk ere izan. Badirudi orain atera dela. Dena den oraindik ez didate liburua bidali.
Hura idatzi zenuenean ez zenuen pentsatuko honelakorik, ezta?
Ez eta niretzako misterio bat zen, zergatik eta nork, Errusian. Egia da bazegoela pertsonaje bat, piano jolea, protagonistaren laguna, errusiarra zena. Beharbada horrek izan du zer ikusirik? Ez dakit, ez daukat harremanik haiekin.
Andaluziako argitaletxe batek poema liburua argitaratu dizu, “norbait dabil sute eskaileran” gazteleraz,.... Zuk egin duzu itzulpena?
Bai. Zazpi urte pasa dira jatorrizkoa atera zenetik, orduan, zenbat eta urte gehiago pasa, aldaketa gehiago egiten dituzu originalarekiko, urrundu egiten zara nolabait. Nork bere lanak itzultzea bada disekzio bat egitea zure buruari.
Askatasuna behintzat izango duzu nahi duzuna egiteko?
Bai, baina jartzen zaizu horrelako krisi bat ez itzulpenarekiko, baizik eta originalarekiko. Zerbait ondo ateratzen ez zaizunean ez dakizu arazoa itzulpenean dagoen ala jatorrizkoan. Horrelako krisian sartzen zara, egiten duzunak ez ote du ezertarako balio?... Arrisku hori du.
“Belarraren ahoa” ere atera zen gazteleraz, asko saldu al da?
Gazteleraz oso gutxi. Nire publikoa, askoz ere nabarmenagoa da euskal irakurlea, noski. Gaztelerazko nire liburu denak oso harrera diskretua eduki dute. Bai hemen bai hemendik kanpo. Grezieraz aterako da liburua eta azkenean gaztelera zubi hizkuntza bezala ikusten duzu beste hizkuntza batzuetara iristeko, baina hortik aurrera,...
Kasu honetan ere zuk egin al zenuen itzulpena?
Bai.
Beti egiten al dituzu zuk?
Nire borondatearen kontra baina gehienetan bai. Ez delako egoten normalean ez aurrekonturik ez denborarik. Mesede zaila da lagun bati eskatzeko.
Orduan Euskadi saria jaso zenuen aipatutako nobelarekin eta kritika saria, “Neguko zirkoa” narrazioekin. Zein iritzi duzu sarietaz?
Sariak ez dagozkit niri. Ez naiz sarien mundukoa. Istorio batzuek idatzi, eta argitaratu duzunean, itsasora bota duzun botila da eta hor konpon. Bueltan zer datorren? sari bat edo beste badator, esker onez hartzen duzu, eta gero ahaztu. Literaturak ez dauka zerikusirik sariekin.
Sariak istripuak dira, eta istripu hori edukitzen baduzu, ahalik eta airosoen ateratzen saiatzen zara. Eskerrak eman dagokionari eta hortik aurrera ez naiz hasten pentsatzen sariaz edo bere ondorioetaz,...
“Un mar en la cocina” liburua ere argitaratu da gazteleraz...
Jatorrizkoa 2001ekoa Garan argitaratu zen gabonetako ipuin bezala, euskaraz eta ingelesez. Haurrentzako idatzi nuen lehenengoetarikoa, eta ez nuen uste haurrentzako izango zenik. Istorio hori beti pentsatzen nuen filme laburra izango zela, baina jaso nuen enkargua umeentzako ipuin bat idazteko, ikusi nuen bat etor zitekeela eta honela idatzi nuen.
Sekula idatzi al duzu jatorrizkoa beste hizkuntza batean?
Nire inpultso naturala euskaraz idaztea da. Poemak bai, idatzi ditut, hitz joko edo esaldi bati segituz. Poemario oso bat daukat, 25-30 bat poema gazteleraz idatziak. Gehienak argitaratu gabeak. Baina ez da normalena, enkarguz ez bada nire joera euskaraz idaztea da.
Idatziko zenuke nobela gazteleraz?
Talonario aberatsa bada, agian bai, baina ez, nire inpultso naturala ez da hori.
Kanpoko argitaletxeek gero eta interes handiagoa erakusten al dute euskal idazleekiko?
Ez dut uste horrela orokorrean esan daitekeenik. Kanpora atera naizenean adiskideentzako egin dut. Almeriakoak lagunak ditut, Madrilen ezagutu nuen bikote bat, argitaletxe oso artesanala da, 666 aleko tirada kapritxosoak ateratzen dituzte, ez dute egile eskubiderik ordaintzen, 66 ale ematen dizkizute, hori da ordaintzeko era, normalean baino askoz ale gehiago zuri ematea. Generoan ordaintzen dute.
Lan batzuk bitartekarien bidez ere iristen dira, baina, kanpoko argitaletxeek nahiago dute AEBko autoreren bat, han arrakasta izan duena. Esango nuke kontrakoa: euskaraz produzituarekiko indiferentzia dagoela.
Zinea eta literaturari buruzkoa liburua argitaratu duzu. Zer eratako liburua da?
Saiakera bat da. Azkeneko urtetan bastante ibili naiz gai horiekin: zinea literatura, gidoigintza,... Gidoigile ofizioa eta idazlearen arteko lotura edo talkari buruzkoa da.
Irudiak ere pisua du, Begiaren ajeak da azpititulua: gaur egun zenbateraino ba ote dakigun edo ez dakigun irudi bat irakurtzen. Irudiak ere irakurri egiten dira, badauzkagu tresnak hori interpretatzeko? Beti esaten da gure belaunaldia irudiarena dela, jaso ditugu inpultso bisual asko, jaso bai baina badakigu horiek kritikoki interpretatzen?...
Hortik abiatuta gai asko lantzen dira.
Atal laburrak dira: telebistari buruz ere hitz egiten da. Telebista literaturaren antonimo gisa, nik defenditu arren telebistan ere badaudela gauza literarioak.
Zinean horizonte bat jartzea aski da eta horrek asko esaten du, eta ikusleak badaki hori interpretatu behar duela, zerbait nostalgikoa, dekadentea edo etorkizuna, aukera berriak,... Telebistako telesail batean, aldiz, hitzak dira nagusi: Houseren kapitulo baten haria jarraitu dezakezu sukaldetik, ikusi gabe,...
Idatzitakoak, hitzak, askoz zerikusi handiagoa dauka telebistarekin zinemarekin baino. Atal bat bada horri eskainia.
Azken finean zera da liburua: argazkigintzatik hasi eta telebistara arte, zine eta literaturaren artean egon daitezkeen harremanak.
Gidoigintzan zer moduz? Gustuko al duzu?
Gustuko dut, baina ez dauka zerikusirik literaturarekin. Badirudi ipuin bat idatzi baduzu, edo nobela bat idazteko ohitura badaukazu, balio duzula gidoiak idazteko eta ez dauka zerikusirik. Are gehiago, kontrakoa da. Badirudi telebistarako idazteko edo gidoi bat idazteko, hitzak pisu handia duela. Baina ez, pelikula batean txotxak erretzean suak ateratzen duen zarata, musika edo pertsonaje baten begirada garrantzitsuagoak dira, elkarrizketa baino.
Filme luze baten gidoirik idatziko al zenuke?
Bagabiltza horretan. Eneko Olasagasti eta biok ari gara Ezinezko maletak Olasagarreren nobelaren adaptazioa idazten. Baina zinea oso motela da eta hori desesperantea da niretzat. Zinea zenbat eta gehiago ezagutu orduan eta gehiago gustatzen zait literatura. Zenbat eta gehiago hurbildu zinemaren mundura edo errodaje bat ikusi, orduan eta erakargarriagoa da edo erosoagoa nire mundua. Arrotza da hura, gidoia aldatu daiteke idazten duzun bitartean, errodatzen ari zaren bitartean eta gero ere bai, montajean ere mozten da. Prozesu oso luzea da, dirua lortu behar da, estrenoa,... Hainbat istoriotan parte hartu dut, baina ez dira atera orain arte, eta azkena lantzen ari garena, hori da.
Zure nobela edo narrazioren bat zinemara pasatzea gustatuko al litzaizuke?
Bai, baina ez nuke nik egin nahi. Hor badago Raymond Chandler nobela beltza idazten zuen idazlea, gidoilari ere izan zen Hollywood-en eta berak bere obrak egokitu zituen tarteka. Berak esaten zuen nork bere obra bat zinerako egokitzea zela hezur lehorren gainean itzulipurdika etzatea bezala, itsusia edo aspergarria zela eta ados nago, hobe da beste norbaiten esku lagatzea.
Musikarekin ere harreman estua izan duzu. Zure nobelatan presente izan da, poema errezitaldiak ere egin zenituen. Zer moduz sentitu zinen hortan?
Ondo. Beti kontatzen dut hau eta Lasartetik datorkit: tronpeta ikasten nuen baina oso belarri txarra nuen. Beraz marrazkilari frustratua, musikari frustratua eta eliminazioz, idazlea naiz ni. Horrela laburbiltzen da: beste ezertan ez zen gai beraz idatzi egiten du. Beti moldatu izan naiz oso ondo beraiekin, miresmen horregatik edo, nik inolaz ere egin ezin ditudan horiek ikusten ditudalako haien baitan, bai musikariekin edo kantariekin beti elkar ulertu izan dugu. Bakoitzak bere arlotik. Nik askotan poema bat sentitzen dut bukatua dagoela norbaitek abesten duenean. Edo norbaitek enkarguz kantu bat eskatu eta entzuten dudanean konturatzen naiz, beste zerbait bihurtu duela.
Beharbada idazten dugun guztion asmoa, nahia edo irrika bat da idazten duguna beste zerbait bilakatzea, edo irakurtzen duen irakurleak bere baitan edo bai kantu baten interpretazioa eman duelako abeslariak.
“Aulkiak” izan zen horietako bat...
Bai azkenetako bat izan zen. Esperimentu berezia izan zen: aktoreen eta idazlearen artean dialektika edo borroka bat zen, aktoreek errebelatu eta idazlea erakartzen zuten beraien mundura. Narratzailea nintzen baina derrigortzen ninduten personaje bihurtzera. Esperimentu polita izan zen eta asko ikasi nuen haiekin.
Antzekorik egiteko asmorik ba al duzu?
Momentuan martxan dagoen zuzeneko emankizunik ez dut. ¡
HC Harkaitz Cano, Hard Core izango zinateke musikaren munduan...
Bai. Protagonista bati izen hori, HC inizialak, jartzean, alde batetik erantzukizuna duzu personaje horrekiko nolabait zu zarelako, baina bestalde askatasuna ere bai ez zarelako. “Piano gainean gosaltzen” nobelan horrekin jokatzen nuen, protagonista HC da eta berak egiten ditu nik egiten nituen gauza asko, baina beste batzuek ez. Mugako terreno hori asko interesatzen zait. Aukera ematen du ni esperimental bat bihurtzeko, ni naizen baina ez naizen narratzailea.
Komiki baten gidoia prestatzen aritu zara,...
Aurten apirilean atera zen “Piztia otzanak”. Iñaki Holgado, Errenderiko marrazkilaria, oso ona da, AEBn eta Frantzian ezaguna, baina hemen orain arte ez du lan gehiegi egin. Oso polita izan da: Zinea eta telebista medio oso lotuak dira produkzio aldetik, lau pertsonaje eta hiru dekoratu dituzu eta horretara atxiki behar zara. Ariketa polita da, arau oso hertsiak jarrita zure buruaren onena eman behar duzulako, eta aldiz komikia niretzat askatasun eremua izan da, komikian dena da posible, elurra, istripua, zientzia fikzioa, ... Telebistatik etorrita, kontrakoa da, barra librea.
Beraz gustura aritu zara?
BAi oso gustura, deskubrimendu polita izan da.
Gustura egin duzun itzulpenik ba al da?
Gusturen egin dudana, Txalapartak atera duen Hanif Kureishiren “Intimitatea”. Istorio oso gordina da, Londresko idazleak bikote baten harreman sentimentalaren bukaera kontatzen du, oso zorrotza da.
Originalarekiko fidel egiten saiatu naiz, eta hor bai beste baten lana denean, zalantzak izan ditzakezu baina ez zara desbideratzen.
Helduko zenioke beste zerbaiti?
Bai badaude itzulpen batzuk gustura egingo nituzkeenak, normalean dira norberarengan asko eragin dizuten liburuak , adibidez bada liburu bat, euria, Somerset Maugham-en “rain”, gustura itzuliko nukeena, nobela labur bat da hau ere.
Inglesarekin ondo moldatuko zara?
Ez pentsa. Irakurtzen dut arazorik gabe. Beste gauza bat da xehetasunetan sartzen zarenean. “Intimitatea” itzultzeko neuzkan, gaztelerazko eta frantsesezko bertsioa, ingelesko originala eta hiztegi pila bat inguruan. Gainera oso memoria txarra daukat eta atzo ikusi nuen hitz bera gaur ez naiz gogoratzen.
Kontatu daitekeen beste proiekturik ba al duzu?
Badauzkat bi nobela martxan. Ez dakit bi diren ala bat.
Belarraren ahoa idatzi zenuenean ere horrela izan zen, ezta?
Bai eszizio bat eman zen. Orain baditut istorio batzuk martxan. Bat zinearekin lotua, ehun pelikulei buruzko ehun folio dauzkat idatzita, pelikula bakoitzeko bana, baina beti pelikularen bukaerari buruz, zergatik amaitzen den pelikula hori horrela. Hori egin nuen ariketa bezala eta fikzio batean txertatu nahi dut. Lehorra iruditzen zait entsaio bezala plazaratzea hori. Hor nabil bueltaka.
Zer geratzen zaizu Lasartetik?
Lehen esaten nuen bizitza erdia pasa nuela Lasarten, baina jada ez du balio, 13-14 urtera arte egon nintzen han eta jada erdia baino gehiago daramat kanpoan. Baina egia da 13 urtera arte bizi zarenean leku batean, garai hartako gauzak ez dira ahazten: zure bizitzako urte inportanteak dira, haurtzaroko eta adoleszentziako urteak, onerako eta txarrerako,... Atera berri dudan liburu batean badago Urbarte auzoko etxeei buruzko poema bat. Han bizi nintzenean eskeleto hutsak ziren etxe haiek, ijitoak bizi ziren. Badaude Lasarteko geografia batzuek eta obsesio batzuek liburuz liburu irauten dutenak. Batzuetaz ni ez naiz kontziente eta beste batzuetaz bai. Adibidez hipodromotik gertu bizitzeagatik zaldiekiko daukadana, zaldi asko agertzen dira nire istorioetan. Juan XXIII plazan bizi nintzen, zubiaren ondoan eta txikitako oroitzapen errekurrentea uholdeak dira. Beti oroitzen dut haurtzaroa, euriarekin, katiuskekin, eta ibaiak gainezka egiten zuela. Hori da oso grabatua gelditu zaidan irudia. Atzo balitz bezala oroitzen ditut 81-82 urteko uholdetan ikusitako gauzak, hildako behiak edo upelak zubiaren gainetik pasatzen,... Badago geografia bat, jendea, lagun batzuk eta istorio batzuk betirako geratzen direnak.
Nolako hiria iruditzen zaizu Donostia munduan zehar hainbeste hiri ikusi eta gero?
Oso ondo bizitzeko hiria da, eskala humanoa duena, mugitzeko erraza, oinez joan zaitezke leku guztietara, aukeran aspergarria. Donostiari falta zaio benetako hiri handi batek izan dezakeen karnabal zoroaren abaniko zabala. Oso erosoa da baina bada bere zilborrari begira bizi den hiria.
Iruditzen zait urbano xamarra zarela, hiri handien zalea eta hirietako bizitzaren zalea. Zer moduz Estatu Batuetara egindako joan-etorria?
Karrera bukatu eta urtebeterako joan nintzen New Yorkera, -izan zitekeen beste hiri bat, baina New York izan zen-. Niretzako urte idealizatua izan zen, Lasarterekin gertatzen zaidana beste era batera, gauza bereziak edo politenak gogoratzen ditut. Besteak piskanaka ahazten joaten dira. Ikasle bizitza batetik nentorren, 23 urtera arte ikasi egin nuen eta New Yorken, idazle egin nintzen: urte bete hartu nuen pentsatzeko, zer da idaztea? bizi naiteke? gustatuko litzaidake egunero 5-6 ordu pasa idazten?
Hor probatu zenuen, beraz, zure burua...
Bai eta gustatu zitzaidan. Egia da oso egoera pribilegiatuan nengoela, ez neukalako beste lagun batzuek bezala jatetxe mexikar batean lana egin beharrik. Aurreztutako diruarekin bizi, idatzi, kontzertuak entzun, gauzak ikusi eta paseatu egin nuen eta geroztik badaukat hiriekiko zerbait, eroso egoten naiz, gustatzen zaizkit, aireportuak,...
Amerikako eta Europako hirien artean desberdintasunik ikusten duzu?
Badago saiakera bat oso polita, George Steiner-ena, batzutan arrazoia dauka eta bestetan, ez dakit. Berak bien ezaugarri diferenteak ematen ditu: bat Europakoak oinez ibiltzeko moduko hiriak direla, Amerikakoak, salbuespenak salbuespen eta NY da horietako bat, ez; bestea bat da kafetxeak, hau erromantiko xamarra da eta gaur egun ez da horrela, baina badauka bere zentzua. Europako tradizioa izan da kafetxetan elkartzea, hitzegitea, eztabaidatzea. Beste bat, kaleen izenak dira, EEBBetan, zenbakiak jartzen dira zuzenean edo hiri guztietan kale-izen berdinak: Shiron square daukazu, Renon, NYn, Chicagon, San Franciscon,... Aldiz pentsaezina da AEBn Europan bezala pentsalarien, humanisten edo musikarien izenak jartzea. Horrek definitzen omen zuen Europaren izpiritua edo onarpena, artista edota musikoekiko. Zentzu batean ez zaio arrazoirik falta. Beste bat da, Chicago bezalako hiri batean ez dagoela telefonorik kalean. Hemen ere gero eta gutxiago daude baina oraindik,.... horrek badauka oinez ibiltzearekin zerikusirik. Orain mugikorra daukagu baina, garai batean ez zegoen.
Zuk ez daukazu sakelekorik?
Erabiltzen dut tarteka, ez naiz teknologiaren kontrakoa, onartzen dut oso baliagarria dela eta kanpora joaten naizenean neskari kentzen diot batzuetan. Tranpa egiten dut.
Lehen bisitatik bost urtera berriro egon zinen NYn eta orain 10 urtera itzuli zara Berriarako kronikak idazteko. Gustatu al zaizu formato hori?
Bai, kronikaren formatoa gustatzen zait. Baita gutxitan topatzen dut horrelakorik. Gero eta gehiago egunkarietan egiten den kazetaritza mota teletipoen bidez egiten da. Aurreneko bi zutabeak bidali nituenean Martxelo Otamendi berak esan zidan, “kazetari lana egiten ari zara, zu beste gauza bat egiteko zaude, kaleko jendearekin egon”, eta bai, arrazoia zeukan. Politagoa da azkenean. Irakurlearentzako zenbaterainoko interesa izan dezakeen ez dakit. Terreno fronterizoa da. Mugakoa. Egunkarietan idazten dudanean ere askotan ez dakit zenbateraino egiten ari naizen kazetaritza edo sorkuntza egiten. Hor parametro batzuk argiak badaude. Kazetaritzak batzutan edan beharko luke literaturatik, teknika eta moduen aldetik,... edo hutsalak ematen duten beste era bateko detaileetatik abiatuz.
Euskal kazetaritzan faltan botatzen dut, AEBetan erabiltzen den formatu bat, aldizkarietako erreportaje luzeak, 15 orrialdekoak,... Nonbaiten denboraldi bat pasa eta sakontasunarekin kontatu, ikusi eta entzundakoa garatu, horrelako esperientzia folio batean sistetizatzea ez da eta hain erraza.
Dena den gaur egun ez dakit funtzionatuko lukeen normalean irakurtzeko denborarik ez delako izaten,...
Interneten eman daiteke aukera nahi duenak elkarrizketa edo erreportaje luzea irakurtzeko.
Papera euskarri gisa, liburu, egunkari eta beste berripaper motatan desagertzear den galdetu nahi dizut, eta zuk zure ohituretan aldatzeko asmorik duzun,...
Seguru aski aldatuko da, dena den niri gertatzen zait pantailan irakurritakoa errazago ahazten zaidala. Nire buruan bada zerbait esaten didana paperean idatzitakoa serioagoa dela, definitiboagoa, nire formazioa, 30 urtetan paperean irakurri dudalako. Orduan nire buruak esaten dit pantailan irakurritakoarekiko mesfidantza bat dagoela, ez dela definitiboa. Gauza bera, paperean irakurtzen badut sinestu egiten dut eta aldiz pantailan irakurtzen badut, nire buruari galdetu behar diot ea definitiboa den.
Ulertzen dut era berean gaur 14-15 urte dituztenek kode hori erabat aldatuta daukatela. Badirudi liburua bihurtuko dela fetitxisten kontua, biniloarekin gertatu den antzeko zerbait.
Blogik ba al daukazu?
Ez daukat, momentuz ez zait sortu halako beharrik, iruditzen zait bloga sortzeko behar duzula aitzakia oso konkretu bat, blog bat sortzea besterik gabe zure neurak kontatzeko? iruditzen zait oso tresna interesgarria eta nik neronek blog batzuk irakurtzen ditut, baina, bestalde, hainbat jenderen pudorerik eza agerian jartzeko tresna bat ere iruditzen zait. Badu beste puntu hori: Nork bere burua biluztea, baina nire ustez, era gratuitoan, funsgabekoan.
Denetarik dago. Nik gehiena estimatzen ditudan blogak helburu zehatz bati egindakoak dira. Esaterako Afrikako herri batean bere esperientzia profesionala kontatzen duenarena... Horrek herri horretako eta pertsona horren tenperatura ematen dizu, informazioa, aldartea eta beste gauza asko. Garai batean berdina gertatzen zitzaidan gaueko irrati programa batzuekin, “ze ondo pasatzen ari diren lokutorea eta irratira deitu duen hori”, baina pentsatzen dut: nik ez nuke hau entzun edo irakurri behar. Sentsazio arraro bat da.
Xabier Amuritzak interneten jarri du bere azken lana. Zer iruditzen zaizu?
Oso ondo. Liburua argitaratzeko era ekologikoa da. Hor aitzakia bat bada, “liburuak garestiak dira” dio jendeak. Nire liburuetako batzuk ere osorik daude sarean, osorik jaitsi ditzakezu, garestiak? dohainik. Argitaletxetakoei galdetu diet eta oso jende gutxik jaisten ditu nobela, ipuin liburu edota poesia horiek. Bestalde, tresna indartsua da.
Berak aipatu du dirurik ez galtzeko dela, aurrekoekin ez zuela jaso gastatutakoa ordaintzeko ere,...
Ez bakarrik horretarako, baita irakurlearen eskura jartzeko ere. Aipatu dugu, gazteek jada pantailan irakurtzeko ohitura handiagoa dutela, baina egia da, 20-23 urteko gazte batek poemak idazte dituenean, bere blogena jarriko ditu baina oraindik badu asmoa bere liburua ateratzeko. Hau niri deigarria zait, adierazten didalako liburuak fetitxe bezala badaukala oraindik zerbait boteretsua. Haientzat ere bai. Badirudi liburua ateratzean egiten zarela idazle. Hori aldatuko da, baina momentuz,...
Gaur (astelehenean) aurkeztu duzu jendaurrean “zinea eta literatura”, egun berezia izan da, nola bizi izan duzu?
Oso egun berezia izan da, arraroa, Goizean prestatzen ari nintzen ateratzeko,... eta irratian entzun dut, Mikel Laboa hil da: kolpe latza izan da. Ikusten zenuen Mikel Laboa, izorratu xamarra, urteak ere bazituen,... baina badirudi pertsonaje batzuk betirako egon behar dutela hor, ba ez, eta nire zera izan da norbere puska bat kendu izan balidate bezala. Oso zaila da kantu bat egin eta lagunekin bizitako istorioak kantu batean kondentsatu eta hori gero beste zerbait bilakatu imaginario kolektiboan. Eta hori bizi izan dugu haurtzarotik Mikel Laboarekin. Momentu hunkigarriak izan dira. Morganen izan gara bazkaltzen, menua ireki eta eguneroko menuan lehen platera jarri behar zuen lekuan Mikel Laboa besarkada bat jartzen zuen. Eta oso polita egin zait. Denok ere hunkituta gaude.
Pertsonalki ezagutzen zenuen, zer motatako harremana izan duzu?
Tratu askorik ez nuen berarekin, baina neukan apurra oso adeitsu zen.
Azkena Bilintx liburudendaren irekieraren urteurren batean elkartu ginen. Jende gaztearekiko beti oso adi zegoen, badugu zor bat, hainbat rock taldek asko hartu dute Mikel Laboarengandik eta berak ere bazuen jarrera eta adeitasun hori gazteek egiten zutenarekiko. Topatzen ginen bakoitzean esaten zidan “New Yorkeko gure mutila”. Han izan naizen azken aldian ere gogoratu naiz berarekin, Broadway eta 27. karrikaren kantoian Mikel Laboarekin gogoratu naiz.